منوهای مرتبط

اهمیت فناوری در تامین انرژی

امروزه انرژی اگر از حادترین موضوعات روز نباشد مسلماً یکی از چالش برانگیزترین و اصلی ترین مسئله جامعه امروزی از ابعاد مختلف محسوب می شود . نقش آن در کمیت و کیفیت زندگی روزمره مردم سازنده این چالش هاست . آنچه که تا به امروز در مورد انرژیهای فسیلی و برتری کاربردشان در زمینه غیر از کاربرد مصرف سوخت ، ویا محیط زیست مطرح بوده است بجای خود البته که حائز اهمیت است . ولی سونامی افزایش درخواست انرزی توسط بخشهایی از جوامع که تا کنون سهم ناچیزی در بهره برداری از آن داشته اند در راه است که هنوز پاسخی بدان داده نشده است . این امر هر روز بنحوی بازخورد خود را در جایی نمایان می سازد .از طرف دیگر عادات و رویه های خود خواهانه و ناپسندی که در برخی دیگر از جوامع ، مخصوصاً در کشور های بسیار پیشرفته ویا خاور میانه و مثال بارز آن در کشور ایران رخ داده است ، بسیار تأمل برانگیز است . واین همان ، مصرف بی رویه و کاملاً خارج از نرم جهانی آن است . این دو اتفاق اخیر بشدت مسئولین این کشورها و منابع جهانی انرژی را به عکس العمل واداشته است که چه مخاطرات بزرگی ممکن است در پیش باشد . یا بعبارت دیگر برخلاف شعار متمدنانه جهان که “توسعه پایدار” ، تابلوی مترقی آن است تدریجاً به “تخریب پایدار” جهان بدل می گردد .

بهر حال امروزه به نظر می رسد با بکارگیری روشهای بهتر اکتشافی ، منابع انرژی قابل توجهی مثل نفت ، گاز ، زغال سنگ ، مواد قابل شکافت و مواد معتنابه قابل گداخت در دسترس بشر هستند که بهرحال و متأسفانه تمام شدنی هستند و هریک بجز آخری مشتمل بر مضرات خاصی هم می شوند . شاید طول عمر این منابع از 50 سال تا حدود 300 – 200 با آهنگ استفاده امروزی (بجز گداخت ) بیشترنباشد . این در شرایطی است که از آخرین تکنولوژی های روز دنیا و فناوریهای نانو در تمام جزئیات استهثال انرژی از پیدایش تا بهره وری موثر و صور مختلف قابل مصرف آن بخدمت گرفته شود .

ولی از طرف دیگر هم میدانیم که منابع انرژی های دیرینه دیگری هم هستند که گرچه از زمانهای باستان مورد توجه بودند ولی اکنون باز دوباره با ظهور تکنولوژیهای بهره وری برترو اطلاعات علمی ویژه منجر به فناوری های روز ، کاربرد استفاده از آنها ، توجه بشر را بسوی خود جلب کرده است . جالب اینکه این انرژی ها هم تجدید پذیرند و هم تقریباً فاقد هرگونه آلایندگی محسوب می گردند . با مرور کوتاهی در مورد آنها در می یابیم این انرژی ها مثل انرژهای خورشیدی ، برق _ آبی ، بادی ، جزرو مد ، امواج اقیانوس ها ، زمین گرمائی و زیست توده ، سوخت هیدروژن اگر بدرستی استحصال شوند هریک از آنها قادرند از چند تا هزاران برابر انرژی مصرفی سالانه جهان را تأمین کنند .ظاهراً بایک محاسبه تخمینی انرژی بالقوه سالانه خورشیدی در روی زمین 10000 ، بادها 40 و برق آبی 10 تریلیون وات ساعت و بقیه به اجزاء کمی کوچکتر حامل انرژی هستند ، در حالیکه انرژی مصرفی جهان سالانه کمی بیش از 10 تریلیون وات ساعت می باشد .

مسلماً عامل دیگری که باید اهمیت آن رواج پیدا کند کنترل مصرف انرژی ویا کاهش شدت مصرف انرژی است که در واقع این مبین مقدار انرژی مصرفی در ازاء هریک واحد کالای تولیدی است . بعبارت دیگر اگر کل مصرف انرژی در یک جامعه بر اساس مقیاس فوق سنجیده شده و آن به اپتیمم مقدار خود یعنی کمترین میزان مصرف انرژی برسد صرفه جوئی لازم صورت گرفته است .

این را هم البته نباید نادیده گرفت که حقوق انرژی در پهنه بی کران گیتی و عدالت در توزیع آن از رسالت بزرگ بشر متفکر ، متمدن و متعهد امروز است . متأسفانه شواهد نشان نمی دهد که این امر بدرستی در میان افکار عمومی جای متناسب در شأن و اهمیت خود را پیدا کرده باشد . در عین حال در جهان پیشرفته امروز ، امر دیگری در حال حادث شدن است و آن رواج انعکاس هوشمندسازی های مصنوعی و غیر مصنوعی است که به کمک تکنولوژی های پیشرفته و فناوری های روز ممکن شده است . مثال بارز آن رخ داد نقش فناوریها در زمینه های استفاده از امواج الکترو مغناطیس و توسعه مهندسی الکترونیک است . اگر چنین انقلابی در سایر زمینه های علوم مهندسی مخصوصاً در زمینه های مختلف انرژی مثل تولید ، ذخیره سازی و مصرف انرژی وآب اتفاق افتد ، مسلماً رنگ دنیای آینده حداقل ازین بابت بحرانی نخواهد بود. طبیعی است که این حق جوامع محروم است که تا حد معقول همانند متوسط دیگر جمعیت کره زمین از مصرف انرژی هم بهره مند گردند.
بنابراین چیزی که باقی می ماند بکارگیری فناوری های پیشرفته است. که امید است همکاران دانشمند در شفاف سازی سناریوهای محتمل، مشتمل بر فنون فعلی و اندیشه های آتی ساز، دیدگاههای خودرا بیان کنند.